تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
حضرت عباس(ع) در چهارم ماه شعبان سال بیست و ششم هجری در مدینه به دنیا آمد. او فرزند بزرگ ام البنین و پسر چهارم امیرالمؤمنین(ع) بود. مادر او فاطمه حزام بن خالد از قبیله كلاب است. تاریخ گواهی می دهد كه پدران و دایی های ام البنین در دوران قبل از اسلام جزو دلیران عرب محسوب می شده و مورخان آنان را به دلیری در هنگام نبرد ستوده اند. افزون بر این، آنان علاوه بر شجاعت و قهرمانی، سالار و بزرگ و پیشوای قوم خود نیز بوده اند. اینان همانانند كه عقیل به امیرالمؤمنین(ع) گفت: در میان عرب از پدرانش شجاعتر و قهرمان تر یافت نشد. (1)
ام البنین در حماسه كربلا چهار فرزند خود به نامهای عباس، جعفر، عبدا... و عثمان را به پیشگاه الهی هدیه كرد و خود طلایه دار پیام آوران كربلا پس از حضرت زینب(س) شد. مسلم است از چنین مادر طاهر و پاكدامنی فرزندان صالحی متولد شود كه هر یك حماسه جاودانه ای از خود به یادگار گذارند و آموزگاران بشر شوند و نام جاویدانشان بر تارك روزگار بدرخشد.
حضرت عباس(ع) نیز یكی از آزادگان است. در مورد شمایل آن حضرت، ابوالفرج اصفهانی در مقاتل الطالبین گفته: «عباس بن علی مردی خوش صورت و زیباروی بود، به او قمر بنی هاشم نیز می گفتند و پرچمدار لشكر امام حسین(ع) در روز عاشورا بود. نام آن حضرت را امام علی(ع) انتخاب كرده است و عباس صیغه مبالغه از ماده عبس است كه به معنی هم شدن و گرفتگی صورت است، به مضمون «الاسماء تنزل من السماء» یعنی اسامی از آسمان نازل می شود و خداوند در اسم گذاری فرزند الهام می فرماید و اسامی اشخاص اغلب منطبق با احوال و اوصاف مسماست، آن حضرت نیز چون به مفاد اشداء علی الكفار بر دشمنان حق عبوس و در جنگ، غیور و مهیب بود، لذا مسما به اسم عباس شده است.(2)
حضرت ابوالفضل(ع) نه فقط برادر جسمانی حضرت امام حسین(ع) بود، بلكه برادر ایمانی و روحانی آن حضرت نیز بوده است. روی همان اصل و قاعده ای كه پیغمبراكرم(ص) و حضرت علی(ع) از نور واحد بودند و مكرر پیغمبر(ص) به آن وجود مقدس «انت اخی فی الدنیا و الاخره» می فرمود. این اخوت و برادری لازمه اش تساوی و برابری آن دو در جمیع جهات و درجات نیست. مقام امامت بالاتر، و ابوالفضل(ع) تابع امام بوده است. (3)
حضرت عباس(ع) را این افتخار او بس كه فرزند امام علی امیرالمؤمنین(ع) یعنی دارنده تمام فضایل دنیاست. وی فضایل و ویژگیهای پدر بزرگوارش را به ارث برده، تا جایی كه امروز در نزد مسلمانان نماد فضیلت و ارزشهای والا گردیده است. در اینجا به برخی ویژگیهای آن حضرت اشاره می كنیم:
شجاعت و دلاوری
شجاعت و دلاوری از برترین خصلتهای مردان است، زیرا حكایت از قدرت و صلابت شخصیت و استحكام آن در برابر سختیها می كند. در وجود شریف ابوالفضل(ع) دو گونه شجاعت درهم آمیخته است: 1- شجاعت هاشمی و علوی كه ارجمندتر و والاتر است و از جانب پدرش سرور اوصیا به او رسیده است. 2- شجاعت عادی كه از جانب مادرش ام البنین به ارث برده است زیرا در میان تیره مادرش جدی پیراسته چون عامربن مالك بن جعفر بن كلاب بوده است كه به سبب قهرمان سالاری و شجاعتش او را «ملاعب الاستة» یعنی كسی كه سرنیزه ها را به بازی می گیرد، می نامیدند. (4)
حضرت ابوالفضل(ع) دنیایی از قهرمانی و سلحشوری بود. به گفته برخی مورخان، او در جنگهایی كه به همراه پدر شركت می كرد هیچ ترس و وحشت به خود راه نمی داد. وی در روز عاشورا از خود شجاعتی به نمایش گذاشت كه حتی شعرای بی همتای عرب را هم به شگفتی واداشت.آن روز، از بزرگترین حماسه های دوره های حاكمیت اسلام بود. آن روز آنها به او وعده دادند كه در صورت دست برداشتن از حمایت برادر، فرماندهی كل لشكرشان را به او خواهند سپرد، اما عباس(ع) آنان را به سخره گرفت و همین امر او را در دفاع از عقیده و اصول خود قاطع تر و استوارتر ساخت. این دلاوری نه تنها در حماسه كربلا نمایانگر بود، بلكه در صفین نیز نمایان شده بود، بویژه در جنگ صفین افراد زیادی را كشت و حیرت همگان را از آن دلاوری برانگیخت.
ادب
حضرت علی(ع) از همان اوایل خردسالی حضرت عباس(ع) توجه خاصی به تربیت وی داشت و او را به تلاشها و كارهای مهم و سخت مانند كشاورزی، تقویت روح و جسم، تیراندازی، شمشیرزنی و سایر فضایل اخلاقی، تعلیم و عادت داده بود.(5)
روایت شده است كه حضرت عباس(ع) بدون اجازه در كنار امام حسین(ع) نمی نشست و پس از كسب اجازه مانند عبدی خاضع دو زانو در برابر مولایش می نشست.حضرت عباس(ع) هیچ گاه به خود اجازه نداد امام را برادر خطاب نماید، مگر در لحظه شهادت كه فرمود: ای برادر مرا دریاب.
یقین و ایمان به خدا
درجه بالای ایمان ویژگی ای است كه كمتر در غیر معصوم ایجاد می شود؛ اما حضرت عباس(ع)، از همان كودكی به وجود آفریدگار یكتای جهان یقین داشت و در سراسر زندگی خود با همان ویژگی مستظهر به عنایات الهی بود و از این رهگذر ویژگی خود را متبلور می ساخت.(6)
ایمان قوی و محكم به خدا، از برجسته ترین عناصر شخصیت ابوالفضل(ع) و از اساسی ترین صفات بود. از نشانه های ایمان سرشار و بی حد او اینكه جان خود و برادران و چند تن از فرزندانش را در راه خدا در طبق اخلاص نهاد و قربانی كرد.
عباس با دلاوری تمام برای دفاع از دین خدا و حمایت از مبانی و اصول اسلام كه در دوران حكومت امویان دچار خطر بزرگ شده بود، مجاهده كرد. او در این راه جز رضای خدا و آخرت، هدف و انگیزه دیگری نداشت.
آزادمنشی
از دیگر صفات والای حضرت ابوالفضل(ع) آزادمنشی و عزت نفس بود. او از اینكه در سایه حكومت اموی كه اموال متعلق به خدا را به تصرف خود درآورده و بندگان خدا را برده خویش كرده بودند، به سر برد، امتناع ورزید و به سوی میدانهای جهاد حركت كرد، همان طور كه برادرش سرور آزادگان چنین كرد و شعار عزت و كرامت سر داد و اعلام نمود: «مرگ در زیر نیزه ها سعادت و زندگی با ستمگران رنج و ملال است». ابوالفضل(ع) در روز عاشورا عزت نفس را با تمام مفاهیم و جلوه های آن به نمایش گذاشت.
وفاداری
وفای او نسبت به اهل بیت(ع) به غایت زیاد و در خور تحسین است. در وفا همین بس كه باقر شریف قریشی نویسنده عرب زبان معاصر در كتاب «حیاة الامام حسین بن علی(ع)» می نویسد: «در تاریخ انسانیت، در گذشته و امروز برادر و اخوتی صادق تر و فراگیرتر و وفادارتر از برادری ابوالفضل نسبت به برادر بزرگوارش امام حسین(ع) نمی توان یافت كه به راستی همه ارزشهای انسانی و نمونه های بزرگواری را دربرداشت.
از جمله نمودهای وفاداری عباس(ع) موارد زیر است:
الف) وفاداری به دین
ابوالفضل العباس(ع) از وفادارترین مردم به دین خدا و از سرسخت ترین آنان در دفاع از دین بود. هنگامی كه اسلام از سوی حكومت اموی در معرض خطر قرار گرفت و آنان سرسختانه به ضدیت با آن برخاستند و شب و روز با آن محاربه كردند، ابوالفضل(ع) پا در میدانهای نبرد نهاد و در راه اسلام مخلصانه جهاد كرد تا حكم خدا در روی زمین برقرار گردد. به همین خاطر، دستهای او در راه اصول و مبانی دینش قطع شد و پیكرش بر زمین افتاد.
ب) وفاداری به امت
حضرت عباس(ع) می دید كه امت اسلامی گرفتار كابوس مخوف ذلت و بندگی شده و گروهی جنایتكار از امویان بر سرنوشت آنان حاكم گشته و ثروتها و منابعشان را به غارت می برند و با سرنوشت آنان بازی می كنند.
ابوالفضل(ع) برای وفاداری به مردم باید دست به كار می شد و در جهت آزادی و نجات آنان از وضع اسفبارشان تلاش می كرد، لذا به همراه برادرش سرور آزادگان جهاد مقدس خود را برای نجات مسلمانان از یوغ ذلت و بندگی و باز گرداندن زندگی آزاد و عزتمند به آنان آغاز كردند تا اینكه در راه هدف بزرگ و شرافتمند به شهادت رسیدند. به راستی، مشابه این وفاداری به امت را در كجا می توان یافت؟
ج) وفاداری به وطن
وطن اسلامی در زمان حاكمیت امویان غرق در محنتها و مصایب سخت و دشوار شده و استقلال و كرامت خود را از دست داده به چراگاهی برای امویان و سایر نیروهای سرمایه داری قریش و دیگر مزدوران تبدیل شده بود. در چنین شرایطی، ابوالفضل العباس(ع) تحت فرماندهی برادرش سیدالشهدا(ع) به منظور فروپاشی تاج و تخت و حاكمیت آنان به مقاومت در برابر حكومت سیاهكار حاكم برخاست كه در نتیجه فداكاری آنان، پس از مدتی امویان سرنگون شدند و این امر حقاً وفاداری او را به وطن اسلامی به اثبات رساند.
د) وفاداری به برادر
ابوالفضل(ع) به عهد و پیمانی كه با برادرش آن گل خوشبوی رسول خدا(ص) و مدافع سخت حقوق مظلومان و ستمدیدگان بسته بود، وفا كرد. در طول تاریخ مردم هیچ وفایی را چون وفای ابوالفضل(ع) به برادرش امام حسین(ع) سراغ ندارند و قطعاً در پرونده وفای انسانی، زیباتر و چشمگیرتر از وفای ابوالفضل(ع) وجود ندارد، او كه به قطب جذب كننده هر انسان آزاده شریف مبدل شده است.
اراده قوی
اراده قوی، از برجسته ترین صفات بزرگان جاوید است كه كارهایشان همیشه با موفقیت همراه می باشد، زیرا محال است كه انسان سست اراده و برخوردار از همت ضعیف بتواند هدفی اجتماعی را تحقق بخشد و یا به هر گونه فعالیتی دست بزند. ابوالفضل(ع) از نظر قاطعیت و قدرت اراده اش در رتبه نخست قرار داشت. او به اردوگاه حق پیوست و هیچ سستی و عقب نشینی نكرد، وی در صحنه تاریخ به عنوان بزرگترین رهبر بی همتا و فوق العاده مطرح شد و اگر به این پدیده متصف نمی شد، افتخار و جاودانگی را در طول قرنها و روزگاران نصیب خود نمی كرد.
صبر و شكیبایی
از ویژگیها و امتیازهای حضرت ابوالفضل(ع) صبر در برابر ناملایمات روزگار و مصائب زمان بود. در روز عاشورا مصائب فراوانی بر او وارد شد، اما او بی تابی نكرد و سخنی از سر خشم و نارضایتی و ناخرسندی از مصائب وارده بر وی و اهل بیتش بر زبان نراند، بلكه كار خود را به آفریدگار بزرگ واگذار و به برادرش سیدالشهدا اقتدا كرد.
مهربانی و رحمت
روح و جان ابوالفضل(ع) آكنده از عطوفت و رحمت و مهربانی نسبت به محرومان و ستمدیدگان بود. زیباترین نمود این پدیده در كربلا، زمانی متجلی شد كه سپاهیان اموی به منظور محروم كردن اهل بیت از آب، نهر فرات را اشغال كردند تا آنان یا از تشنگی تلف شوند و یا تسلیم گردند. وقتی عباس(ع) كودكان برادرش و سایر كودكان از فرزندان برادرش را دید كه از شدت عطش لبهایشان پژمرده و رنگشان تغییر كرده است، مشك را برداشت و با دشمنان خدا درگیر شد تا اینكه آنان را در كنار رود فرات كنار زد، یك مشت آب برداشت تا بنوشد و عطش خود را فرو نشاند، اما رأفت و عطوفت او، مانع از آن شد كه پیش از برادر و كودكانش آب بنوشد و آن را به زمین ریخت. جستجو در تاریخ امتها و ملتها نشان می دهد كه نمی توانید چنین رأفت و مهربانی را كه قمر بنی هاشم بدان آراسته بود، بیابید.
آنچه به عنوان برخی از صفات برجسته حضرت عباس(ع)، بدان اشاره شد، تنها بخش كوچكی از دریای بیكران شجاعت و مردانگی او بود. آنچه در بیان صفات آن حضرت شایان توجه است، تنها برشمردن ویژگیهای اخلاقی او نیست، بلكه درسی است كه می بایست از مكتب شجاعت و صبر و وفاداری قمربنی هاشم گرفت، درسی كه بر پایه ولایت استوار گشته و با رنگ و بوی خدایی شدن كامل.
درسی كه حضرت ابوالفضل(ع) از شركت در حماسه خونین كربلا، ادای احترام به سالار شهیدان و پشت كردن به دنیا در قبال نوشیدن شربت شهادت صحرای كربلا از خود نشان داد، درس بزرگ منشی، ولایت مداری و اتكا به مبانی ارزشی و تأكید بر دینداری بود.آنچه امروز نیز می بایست از حركت شجاعانه عباس(ع) آموخت، چیزی جز آنچه تاریخ بدان مفتخر گشته نیست. تاریخ برای همیشه افتخار دارد كه در سینه خود خاطره جانبازی سبط علی(ع) را چون سری ارزشمند حفظ كرده تا بشریت مدرسی برای انسانیت داشته باشد.
پی نوشت ها:
1- سردار كربلا؛ ترجمه العباس، انتشارات الغدیر، ص154.
2- خصایص العباسیه، ص118.
3- چهره درخشان قمربنی هاشم، علی ربانی، ج1، ص158.
4- همان، ج1، ص62.
5- پرچمدار نینوا، شیخ محمد اشتهاردی، ص20.
6- محمدناصر علایی، آینه حیدرنما.
نظرات شما عزیزان:
برچسب ها :
